पिंपरी येथील वाय.सी.एम रुग्णालय आपल्या कार्यप्रणाली मुळे नेहमीच चर्चेमध्ये असते. या पैकी त्याचाच एक उत्कृष्ट़ उदाहरण म्हणजे, वाय.सी.एम मधील शल्य़चिकीत्सा (Surgery) विभागाने केलेली, अन्ऩनलिका बदलाची दुर्बिणीद्वारे केलेली यशस्वी शस्त्रक्रिया होय.
काय असते, अन्ऩनलिका ??
ही अदांजे ४० से.मी. लांबीची मासपेशीने बनलेली अन्ऩनळी असते. जी अन्ऩप्रवाहाचे काम करते. शरीराच्या वेगवेगळ्या भागातुन (छाती आणि पोट) तीचा प्रवाह असतो. मानवी शरीरातील सर्वात मोठी रक्त़वाहीनी आणि श्वासनलीका हे अन्ऩनलिकेला चिकटून असतात. त्यामुळेच या ठिकाणी शस्त्रक्रीया करणे अवघड असते.
“15 तासांपेक्षा जास्त वेळ चाललेल्या एंडोस्कोपिक शस्त्रक्रियेद्वारे रुग्णाला नवीन जीवनदान ”
पिंपरी शहरातील वाय.सी.एम रुग्णालयात १५तासांपेक्षा अधिक काळ चाललेल्या अत्यंत गुंतागुंतीच्या एंडोस्कोपिक शस्त्रक्रियेद्वारे एका रुग्णाला नवीन जीवनदान देण्यात आले. तब्बल ०१वर्ष अन्ऩनलिकेशी संबंधित गंभीर त्रासाने ग्रस्त असलेल्या या रुग्णाची ही शस्त्रक्रिया अत्यंत आव्हानात्मक होती, परंतु ती यशस्वी ठरली.
संबधित रुग्णाला एका अपघाता दरम्यान फिनॉल विषबाधा झाली होती. या विषबाधेमुळे अन्ऩनलिकेचे इसोफॅगस (आणि श्व़सननलिकेचे) ट्रॅकिया गंभीररीत्या नुकसान झाले होते. यामुळे रुग्णाला तातडीने ट्रॅकिऑस्टॉमी करावी लागली होती. मात्र दीर्घकाळ ट्रॅकिओस्टॉमीमुळे श्व़सननलिकेची जखम आणखी वाढली होती.
फिनॉल विषबाधेमुळे अन्ऩनलिकेच्या आतील संरचनेला मोठ्या प्रमाणावर हानी झाली होती. त्यामुळे अन्ऩनलिकेत निर्माण झालेल्या अडथळ्यामुळे अन्ऩग्रहण जवळजवळ अशक्य़ झाले होते. रुग्णावर वारंवार एडोस्कोपिक डायलटेशन करावे लागत होती. ज्यामुळे अन्ऩनलिकेच्या फाटण्याचा, रक्त़स्ताव व मृत्यूचा मोठा धोका होता. या शिवाय उपचारांच्या पुनरावृत्तीमुळे रुग्णाला शारीरिक वेदनांचा सामना करावा लागत होता. सततच्या वैद्यकीय उपचारांमुळे रुग्णाला नोकरीवर जाणे शक्य़ होत नव्हते. ज्यामुळे कुटुंबावर आर्थिक ताण पडला होता.
रुग्णांच्या शरिरातील पोषाणतत्वांच्या कमतरतेमुळे त्याची रोगप्रतिकारक शक्ती कमी झाली होती, आणि त्याला सतत जिवाणु संक्रमण होण्याचा धोका वाढत होता. अल्प़ पोषाणतत्व़ांमुळे त्याचे दिर्घकालीन आरोग्य़ ही प्रभावित झाले होती. सतत आजारी असल्यामुळे कुटुंबातील सदस्यांची मानसिक स्थिती ही ताणतणावाची होती. रुग्ण्‍ हा एक प्रकारे कुटूंबावर आर्थिक व भावनिक ओझं बनला होता.
रुग्णांच्या गंभीर परिस्थितीमुळे शस्त्रक्रिया करणे हाच एकमेव पर्याय होता. ही अत्य़ंत गुतागुंतीची शस्त्रक्रिया रुग्णालयातील तज्ञ डॉक्ट़रांच्या टिमने यशस्वीरित्या पार पाडली. शस्त्रक्रियाशास्त्र विभागप्रमुख डॉ. संतोष थोरात, डॉ. आनंद झिंगाडे सहयोगी प्राध्यापक, डॉ. दिपक पाटील सहयोगी प्राध्यापक, डॉ. अक्षय म्हसे सहाय्य़क प्राध्यापक, डॉ. ईश्व़र पाटील सहाय्य़क प्राध्यापक , डॉ. स्व़प्निल पाटील , डॉ. हर्षवर्धन रोकडे , डॉ. ईशा भुजबळ, डॉ. नरेश एस.ए आणि टीमने व्हिडिओ असिस्टेड थोरॅकोस्कोपिक सर्जरी (VATS) आणि दुर्बिनीच्या सहाय्याने (Laparoscopy Surgery) सर्जरीच्या माध्य़मातून अन्ऩनलिका जठरापासून (Stomach) नव्याने तयार केली.
अत्याधुनिक 4 K एंडोस्कोपिक प्रणालीचा उपयोग :-
यशंतराव चव्हाण स्मृती रुग्णालयात पिंपरी पुणे. उपलब्ध्‍ असलेल्या अत्याधुनिक 4K एंडोस्कापिक प्रणाली व ICG (इंडोसायनिन ग्रीन) क्षमतेच्या उपकरणांच्या मदतीने नवीन तयार करण्यात आलेल्या गॅस्ट्रिक कंडयुटमध्ये रक्त़प्रवाह पुरेसा प्रमाणात होत असल्याची खात्री केली गेली.
डॉ. संतोष थोरात (विभागप्रमुख) यांनी सांगितले :-
“ रुग्णाच्या पुर्व परिस्थितीमुळे ही शस्त्रक्रिया वैद्यकीय दृष्टिकोनातून अत्य़ंत आव्हानात्म़क होता. परंतु अत्याधुनिक तंत्रज्ञान आणि आमच्या विभागातील टीमच्या कौशल्यामुळे आम्ही ती यशस्वीरित्या पार पाडू शकलो . आता रुग्ण़ पुर्वंवत तोंडावाटे अन्ऩग्रहण करु शकत आहे . ”
डॉ. आनंद झिंगाडे (सहयोगी प्राध्यापक) म्ह़णाले :-
“ रुग्णाला त्व़रित उपचारांची अवश्य़कता लक्षात घेता आम्ही अत्य़ंत बारकाईने आणि संयमाने काम केले आमच्या सर्व टीमने ही शस्त्रक्रिया यशस्वीरित्या पार पाडली. यशवंतराव चव्हाण स्मृती रुग्णालयातील शल्य़चिकित्सा विभागाने दाखवलेले कौशल्य़ आणि अत्याधुनिक तंत्रज्ञानाचा योग्य़ उपयोग हा इथल्या वैद्यकीय सेवेचा उच्च् दर्जा अधोरेखित करतो. अशा प्रकारच्या शस्त्रक्रिया भविष्यात आणखी यशस्वी होतील, याची आम्हाला खात्री आहे.”
मा. अधिष्ठाता डॉ. राजेंद्र वाबळे म्हणाले :-
दिर्घ काळ चाललेल्या आजारापणामुळे आणि उपचारांसाठी वारंवार डायलटेशन प्रक्रियेसाठी झालेल्या खर्चामुळे कुटूंब अर्थिक दृष्टया खचले होते. अशा परिस्थितीत, यशवंतराव चव्हाण स्मृती रुग्णालयातील शल्य़चिकित्सा विभागामधील तज्ञांनी वेळेत केलेल्या शस्त्रक्रियेमुळे रुग्णाला आणि त्याच्या कुटुंबाला मोठा दिलासा आहे . शस्त्रक्रियेनंतर रुग्णांची प्रकृती झपाट्याने सुधारली आहे. व त्यांना आता अन्ऩग्रहण आणि पचनासाठी कोणत्याही अडचणी येत नाहीत. तसेच त्याचे जीवनमान मोठ्या प्रमाणात सुधारले आहे.
डॉ. अभयचंद्र दादेवार अतिरिक्त़ आरोग्य़ वैद्यकीय अधिकारी व विभागप्रमुख :-
भविष्यात यशंतराव चव्हाण स्मृती रुग्णालय जास्तीत जास्त़ अध्याधुनिक सुविधानी परिपुर्ण करण्याचा व अधिकधिक लोकाभिमुख सोयीसुविधा निर्माण करण्याचा निर्धार व्य़क्त़ केला.
